Czym grozi toksoplazmoza w ciąży?

Toksoplazmoza jest chorobą zakaźną wywoływaną przez pierwotniaka Toxoplasma gondii. Jest szeroko rozpowszechnionym pasożytem u ssaków (w tym u ludzi), niezależnie od płci, rasy czy położenia geograficznego. Choroba ta dotyka 30% ludności świata. Niebezpieczeństwo zakażenia w czasie ciąży polega na tym, że pasożyt może przekroczyć barierę łożyskową, powodując toksoplazmozę wrodzoną, czyli zakażenie przenoszone na płód przed urodzeniem. Ryzyko infekcji i jej możliwe konsekwencje są największe w pierwszym trymestrze ciąży i zmniejszają się wraz z postępem ciąży. W tym artykule dowiesz się, w jaki sposób dochodzi do zależenia, czy toksoplazmoza w ciąży jest groźna, oraz jak jej zapobiegać.

W jaki sposób dochodzi do zakażenia lub rozprzestrzeniania się choroby?

Ludzie mogą zarazić się toksoplazmozą na trzy sposoby:

● Poprzez spożycie mięsa, które jest zarażone pasożytem lub jest niedogotowane.
● Poprzez oocysty (części pasożyta) uwalniane w kocich odchodach, które z kolei zanieczyszczają warzywa lub źródła wody pitnej.
● Drogą od matki do płodu.

Jednak choroba ta nie jest zaraźliwa dla innych osób. Jedyną drogą przenoszenia choroby z człowieka na człowieka jest droga przez płód. Do tej pory nie ma szczepionki ani skutecznych sposobów leczenia toksoplazmozy.

Czym grozi toksoplazmoza w ciąży?

Jeśli kobieta w ciąży została zarażona toksoplazmozą, konsekwencje dla płodu mogą być mniej lub bardziej poważne, w zależności od czasu ciąży, w którym nastąpiło zarażenie: im wcześniej nastąpi zarażenie w stosunku do ciąży, tym poważniejsze będą konsekwencja dla dziecka.

Toksoplazmoza w ciąży co grozi dziecku:

● Wewnątrzmaciczne opóźnienie wzrostu (niska waga urodzeniowa).
● Poronienie (jeśli zakażenie wystąpiło w pierwszym trymestrze ciąży).
● Ciężkie upośledzenie wzroku lub ślepota.
● Zajęcie mózgu lub centralnego układu nerwowego.
● Poważne upośledzenie słuchu.
● Anemia.
● Zajęcie wątroby, śledziony, płuc lub układu limfatycznego.

Jednak w chwili urodzenia większość dzieci z toksoplazmozą wrodzoną nie ma żadnych objawów, ale stają się one widoczne kilka miesięcy później. Badaniem pozwalającym na wykrycie i zdiagnozowanie tej infekcji wewnątrzmacicznej jest amniopunkcja.

Jakie są objawy infekcji u kobiet w ciąży?

Okres inkubacji od momentu zakażenia wynosi 2-3 tygodnie. Większość zakażonych osób nie ma żadnych objawów, więc często nie zdajemy sobie sprawy z tego, że zostaliśmy zakażeni i nie wiemy, czy jesteśmy odporni. Jeśli wystąpią objawy, są one podobne do tych występujących podczas grypy:

● Gorączka.
● Bóle mięśni.
● Obrzęk gruczołów.

Gdy infekcja minie, rozwija się odporność na nią. U kobiet w ciąży przypadki zakażenia również przebiegają bezobjawowo lub są krótkotrwałe i również przypominają zwykłą grypę. Z tego powodu zwykle choroba nie jest zauważana aż do narodzin - jeśli dziecko wykazuje jakiekolwiek objawy - lub, jeśli nie, do następnej ciąży, kiedy badanie krwi ją potwierdza.

Jak zapobiega się toksoplazmozie?

Podczas pierwszej wizyty u położnej w czasie ciąży zlecane jest bardzo kompletne badanie krwi, w którym między innymi wymagane jest badanie na obecność przeciwciał przeciwko T. Gondii we krwi ciężarnej. Jeśli obecność zostanie potwierdzona, oznacza to, że pacjentka jest odporna na chorobę (poza wyjątkowymi przypadkami ciężkiej immunosupresji w czasie ciąży). Z drugiej strony, jeśli test nie wykryje przeciwciał, oznacza to, że kobieta nie chorowała wcześniej na tę chorobę, a położna zaleci szereg działań mających na celu uniknięcie ryzyka zarażenia toksoplazmozą:

● Mięso należy dokładnie ugotować i nie jeść surowego lub niedogotowanego mięsa (w tym wędlin).
● Przed spożyciem należy dokładnie umyć owoce i warzywa.
● Należy unikać niepasteryzowanego mleka lub żywności wyprodukowanej z niepasteryzowanego mleka.
● Należy uważać na kontakt z kotami: koty przenoszą pasożyta tylko wtedy, gdy są kotami wychodzącymi na zewnątrz, tzn. mają swobodny kontakt z innymi kotami oraz gdy polują na inne zwierzęta. Koty przebywające w domu, które nie jedzą surowego mięsa, nie są narażone na ryzyko zakażenia. Dlatego też, jeśli kobieta w ciąży ma kota wychodzącego na zewnątrz, najlepiej jest unikać czyszczenia kuwety z odchodów, ponieważ to właśnie tam mogą znajdować się cysty.

Sprawdź jak radzić sobie z przeziębieniem podczas ciąży!